دلایل اهمیت مراجعه به متخصص زنان:

چرا سری به متخصص زنان نمی زنید؟

بسیاری از خانم ها بعلت ترس از معاینه توسط  متخصص زنان  از مراجعه به مطب فرار می کنند و متاسفانه زمانی متوجه بیماری و مشکل جنسی خود می شوند که بسیار دیر شده است.

متخصص زنان برای درمان بیماری های جنسی و مشکلات خاص زنانه در مطب و کلینیک حاضر است اما بسیاری از خانم ها به دلیل ترس یا خجالت، معاینات دوره ای مخصوص زنان را به تعویق می اندازند.

کم نیستند خانم هایی که به ۳۰ سالگی می رسند و هنوز یک بار هم به مطب متخصص زنان مراجعه نکرده اند!

این ترس و نگرانی بی مورد احتمال ایجاد عوارض و خطر پیشرفت انواع بیماری های زنانه را بالا می برد، برای مثال ممکن است فرد مبتلا به ویروس زگیل تناسلی شده باشد و در عین حال علامتی از خود نشان ندهد در حالی که شاید این ویروس باعث تغییراتی در دهانه رحم او شده باشد و بعد از چند سال تازه متوجه شود به سرطان پیشرفته دهانه رحم مبتلا شده است.

نکته مهم اینکه اگر زودتر به مطب متخصص زنان مراجعه کرده بود خیلی راحت می توانست در مراحل اولیه سرطان، آن را ریشه کن کند.

پس اجازه ندهید ترس و وحشت از معاینات، سلامتتان را به خطر بیندازد. همین امروز از یک متخصص زنان وقت بگیرید.

تماس با ما

 

مشکلاتی که متخصص زنان حل میکند

مشکلی ندارید؟ باز هم باید چک شوید!

خانم ها از زمان بلوغ می توانند مراجعه به متخصص زنان را آغاز کنند چراکه امروزه بیماری های زنانه از جمله تخمدان پلی کیستیک، کیست های درموئید، کیست های ساده تخمدان و بی نظمی قاعدگی در میان نوجوانان شیوع بالایی پیدا کرده است.

بعد از ازدواج نیز مراجعات پزشکی به متخصص زنان دیگر حالت اختیاری ندارد و باید به صورت سالانه انجام شود حتی اگر هیچ مشکلی نداشته باشید. در این مراجعات معمولاً معاینه و سونوگرافی سینه، معاینه رحم و پاپ اسمیر انجام می شود.

تست سرطان دهانه رحم نیز امروزه از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است زیرا این بیماری بعد از سرطان سینه، دومین سرطان شایع زنان به حساب می آید.

بنابراین خانم ها باید در فواصل لازم همراه پاپ اسمیر، تست سرطان دهانه رحم هم انجام دهند تا در صورت لزوم تحت درمان قرار بگیرند.

متخصصان زنان دوره پزشکی عمومی را گذرانده اند بنابراین می توانند آزمایش های کلی قند، چربی، کلیه، کبد و آزمایش های عفونی را برای بیمار درخواست کنند و در صورت لزوم او و همسرش را تحت درمان قرار دهند.

 

 نیاز پزشک متخصص زنان به بررسی هورمونها

آزمایش های هورمونی معمولاً برای افرادی درخواست می شود که دچار نازایی، بی نظمی قاعدگی، ریزش موی سر و افزایش موهای زائد شده اند.

این آزمایش ها باید در روز دوم یا سوم قاعدگی انجام شود زیرا هورمون ها در بدن خانم ها هر ماه افت و خیزهای بسیار زیادی پیدا می کنند.

همچنین بهتر است این آزمایش ها به صورت ناشتا انجام شوند به خصوص اگر می خواهید میزان هورمون پرولاکتین و TSH را بررسی کنید.

کسانی که سقط های مکرر دارند نیز باید از لحاظ سیستم ایمنی و سیستم انعقادی بررسی شوند.

 معاینه سینه چگونه انجام می شود؟

معاینه سینه مانند معاینه واژینال بهتر است از ۱۸ سالگی شروع شود و توسط متخصص زنان یا جراحان، صورت گیرد.

این معاینه باید با کف دست و کف انگشتان انجام شود زیرا بافت سینه غیر یکنواخت است و اگر با نوک انگشتان آن را معاینه کنیم به اشتباه فکر می کنیم توده ای در آن وجود دارد.

برای شروع معاینه فرد باید دست هایش را باز کند و روی سر بگذارد تا بتوانیم هر دو سینه را با هم مقایسه کنیم و هرگونه تغییر شکل، اندازه، رنگ و فرورفتگی در بافت آن را تشخیص دهیم.

سپس باید با کف انگشتان و کف دست به صورت دورانی دور تا دور سینه و همچنین قسمت های نزدیک به هاله آن را بررسی کنیم.

اگر توده ای زیر دستتان حس کردید بدانید این توده ها اغلب خوش خیم و از نوع کیست یا فیبروآدنوم هستند.

به هر حال در صورت پیدا کردن توده فرد باید سونوگرافی انجام دهد.

اگر هم توده خیلی بزرگ باشد باید ماموگرافی شود.

توجه داشته باشید با معاینه دست فقط می توان توده های نزدیک به یک سانتی متر و بزرگ تر را تشخیص داد اما ماموگرافی می تواند توده های یک میلی متری را هم تشخیص دهد.

علاوه بر معاینه سینه باید ناحیه زیر بغل را هم بررسی کرد اما برعکس سینه این ناحیه را باید با نوک انگشتان معاینه کرد.

در این مورد نیز اگر توده ای زیر دستتان حس کردید، نگران نشوید زیرا غدد لنفاوی زیر بغل اغلب به دلیل زخم شدن دست یا عفونت انگشتان و… ورم می کنند.

با این حال اگر در سینه تان توده احساس کردید و همزمان با آن متوجه برجستگی غدد لنفاوی زیر بغل شدید باید در اسرع وقت به جراح مراجعه کنید و تست ها و ماموگرافی های لازم را انجام دهید.

فراموش نکنیدکه معاینه سینه در دستور کار متخصص زنان است اما جراحی های سینه بر عهده جراحان عمومی است.

 

ماموگرافی و علت اهمیت آن

آغاز ماموگرافی از ۳۵ سالگی

انجام سونوگرافی و ماموگرافی سینه در گذشته از ۴۰ سالگی توصیه می شد اما الان در کنگره های ایران سن شروع این آزمایش ها ۳۵ سالگی اعلام شده است زیرا شیوع سرطان سینه در همه جوامع از جمله ایران افزایش پیدا کرده است.

اهمیت این موضوع برای افرادی که در فامیل درجه یکشان از جمله مادر، خواهر، خاله و عمه سابقه سرطان سینه دارند، دوچندان می شود.

این افراد باید پنج سال قبل از سن ابتلای اعضای خانواده خود به سرطان، ماموگرافی انجام دهند حتی اگر زیر ۳۵ سال داشته باشند.

لازم به ذکر است که ماموگرافی های جدید و دیجیتال اشعه بسیار کمی از خود ساطع می کنند، کمتر سینه ها را تحت فشار قرار می دهند و در عین حال دقت بالاتری دارند.

در صورت لزوم نیز علاوه بر ماموگرافی برای فرد سی تی اسکن، ام آر آی و اسکن با تزریق یا بدون تزریق درخواست می شود.

 بعد از یائسگی هم باید هر سال معاینه شوید

خانم های یائسه نیز باید برای بررسی پوکی استخوان، سرطان های تخمدان، رحم و سینه هر سال به متخصص زنان مراجعه کنند.

همچنین باید تست پاپ اسمیر را در فواصل منظم ادامه دهند و برای بررسی تخمدان ها و ضخامت آندومتر (لایه داخلی رحم) سونوگرافی داخلی (واژینال) انجام دهند.

ضخامت آندومتر در زمان یائسگی بهتر است زیر چهار میلی متر باشد در غیر این صورت فرد باید کورتاژ تشخیصی انجام دهد به خصوص اگر در خانواده خود سابقه سرطان تخمدان، رحم، روده، مثانه، پروستات و سینه داشته باشد. ماموگرافی نیز بعد از ۵۰ سالگی باید سالی یک بار تکرار شود.

 

 آزمایشی مهم برای تشخیص سرطان

نوعی از پاپ اسمیر که در ایران هم انجام می شود به تشخیص ویروس عامل سرطان دهانه رحم (HPV) می پردازد.

در این روش نمونه از دهانه رحم با برس گرفته شده و داخل محلول خاص ریخته می شود.

با کمک آن می توان وجود ویروس های پرخطر و کم خطر زگیل تناسلی را تشخیص داد.

اگر این ویروس از نوع پرخطر و سرطان زا باشد باید بررسی ها و مراجعات بیشتری صورت گیرد و اگر هم زخمی در دهانه رحم وجود داشته باشد یا بافت غیرعادی دیده شود، فرد باید «کولپوسکوپی» انجام دهد.

این آزمایش به وسیله دستگاهی به نام کولپوسکوپ انجام می شود که قادر است سلول های دهانه رحم را چندین برابر بزرگ تر در معرض دید قرار دهد.

برای انجام پاپ اسمیر می توان از اسپکولوم های یک بار مصرف پلاستیکی استفاده کرد.

البته هنوز هم در بسیاری از بیمارستان ها و مطب ها از انواع فلزی آن استفاده می شود زیرا دوام بالایی دارد.

در این مورد نیز جای نگرانی وجود ندارد زیرا اسپکولوم در دستگاه های خاص از جمله فور استریل می شود و کاغذهای خاصی داخل آن گذاشته می شود تا با تغییر رنگ آن مطمئن شویم وسیله استریل شده است.

به طور حتم هیچ پزشکی دلش نمی خواهد بیمار عفونت بگیرد بنابراین مسائل بهداشتی و استریلیزاسیون را رعایت می کند.

 

 سونوگرافی واژینال توسط متخصص زنان

در سونوگرافی واژینال مانند تست پاپ اسمیر، دستگاه سونوگرافی داخل واژن قرار داده می شود.

انجام این سونوگرافی معمولاً از معاینه زنان راحت تر است اما متاسفانه خیلی ها به خصوص خانم های باردار می ترسند مبادا باعث سقط جنین شود درحالی که چنین خطری وجود ندارد و بررسی بعد از بارداری با IVF، تشخیص بارداری خارج از رحم و تشخیص بارداری در هفته پنجم فقط از طریق سونوگرافی واژینال امکان پذیر است.

در حقیقت با این روش می توان بارداری را یک هفته زودتر از سونوگرافی شکمی تشخیص داد.

اما توده ها یا فیبروم های خیلی بزرگ با سونوگرافی واژینال قابل تشخیص نیستند زیرا از دیدرس آن دور می شوند بنابراین فقط با کمک سونوگرافی شکمی می توان به وجود آنها پی برد.

روی هم رفته سونوگرافی واژینال و شکمی مکمل یکدیگر هستند. بهتر است بدانید معاینات زنان از جمله سونوگرافی، معاینه سینه، پاپ اسمیر و همچنین جراحی های زنان همگی باید بعد از اتمام قاعدگی انجام شوند.

 

 دقت کمتر سونوگرافی شکمی 

سونوگرافی از رحم و تخمدان ها به دو صورت شکمی و واژینال انجام می شود.

برای خانم های مجرد و باکره فقط می توان از سونوگرافی شکمی استفاده کرد.

دقت سونوگرافی از روی شکم کمتر از سونوگرافی داخلی یا واژینال است زیرا در این روش امواج اولتراسوند باید ابتدا از مثانه عبور کند و بعد به رحم برسد.

اگرچه از طریق یک سونوگرافی شکمی خوب هم می توان رحم و تخمدان ها را مشاهده کرد اما اگر بخواهیم برای مثال محل فیبروم نسبت به لایه داخلی رحم یا نوع کیست و توده در تخمدان را تشخیص دهیم، سونوگرافی واژینال کمک بیشتری خواهد کرد.

در خارج از کشور سونوگرافی شکمی و واژینال برای خانم های غیرباکره همیشه همراه با هم انجام می شود اما در ایران جدا از یکدیگر هستند و تعرفه های جداگانه ای دارند.

اگر خانمی کیست داشته باشد باید آزمایش هایی تحت عنوان تومور مارکر انجام دهد تا خوش خیم یا بدخیم بودن آن مشخص شود.

با توجه به مواردی که در مقاله اشاره شد علتهای مهم مراجعه به متخصص زنان بررسی شد اگر چه که در زمان اقدام به بارداری، حین بارداری و زمان زایمان بانوان عزیز و پس از آن نیز باید تحت نظز متخصص  زنان باشند.

دکتر هما حکمت متخصص زنان و زایمان از دانشگاه تهران

با تشکر از همراهی شما

دکتر هما حکمت