*پرسش: غربالگری اول بارداری چیست و چه موقع انجام می شود ؟
پاسخ :
غربالگری مرحله اول بارداری جهت بررسی سه ناهنجاری مهم و شدید ژنتیکی جنینی و در فاصله ۱۱ هفته تا ۱۳ هفته و ۶ روزگی جنین انجام می شود .
این بررسی بر پایه سونوگرافی ضخامت پشت گردن جنین ( NT ) و سپس آزمایش خون است که هر دو در یک روز انجام می شوند .
نکته مهم آن است که جواب مثبت غربالگری به معنای جنین معیوب نیست و حتما برای تشخیص قطعی نیاز به انجام آزمایشات تشخیصی و دقیق است .
*پرسش : آیا در سونوگرافی ناهنجاری های جنینی یا anomaly scan تمام ناهنجاری های جنین مشخص می شوند؟
پاسخ :
متاسفانه خیر .
بارها پیش آمده که وقتی مادری سونوگرافی ناهنجاری های جنینی را حدودا در هفته ۱۸ بارداری انجام می دهد و مشکل خاصی در سونوگرافی دیده نمی شود ، از پزشک می پرسد :《 پس خیالم راحت باشد ؟ فرزندم سالم است ؟ 》 .
پاسخ این است :
هرچند در اغلب موارد نبودن ناهنجاری در این سونوگرافی موید سلامت جنین است ولی واقعیت آن است که بسیاری از ناهنجاری های کوچک اندام ها به ویژه در ناحیه انگشتان دست و پا ، گوش ها و نظایر آن در سونوگرافی هفته هجدهم به راحتی در سونوگرافی مشخص نمی شوند .
همچنین درصد قابل توجهی از ناهنجاری های مادرزادی قلبی هم در این سونوگرافی قابل رویت نیستند .
برای مشخص کردن ناهنجاری های قلبی نیاز به انجام اکوکاردیوگرافی قلب جنین است .
بسیاری از ناهنجاری های ژنتیک و متابولیک که گاهی می توانند کشنده هم باشند ، علائمی در سونوگرافی ندارند و ظاهر جنین کاملا عادی است .
بعضی از اندام ها نیز در هفته ۱۸ هنوز رشد کافی ندارند و تشخیص ناهنجاری آنها بسیار مشکل است .
بنابراین گاهی در سونوگرافی هفته های بالاتر ( ۲۴ تا ۲۸ هفتگی) مجددا نیاز می شود تا ناهنجاری ها بررسی گردد .
مغز و دستگاه ادراری تناسلی جنین جزو این اندام ها هستند که بهتر است دوباره ارزیابی شوند .
بنابراین هرچند سونوگرافی ناهنجاری های جنینی به تشخیص بسیاری از اختلالات مادرزادی و ژنتیکی کمک می کند، اما نمی تواند صد در صد سلامت کامل جنین را تضمین کند .